'Αμέτρητοι άνθρωποι θα μισήσουν την νέα παγκόσμια τάξη και θα πεθάνουν διαδηλώνοντας εναντίον της'. (H.G. Wells, Η Νέα Τάξη Πραγμάτων, 1939)
Ο ανταρτοπόλεμος είναι η βιωμένη
επανάσταση. Ο αντάρτης ζει απ'αυτήν. Η επανάσταση διαθέτει γεωμετρία. Ο
αντάρτης με θράσος καλεί τους άλλους να λύσουν την εξίσωση που εκείνος,
πρώτος, θέτει. Πετάει το γάντι στους άλλους, ώστε να αποδεχτούν ή όχι
την πρόσκληση σε μονομαχία. Περί μονομαχίας διαστάσεων πρόκειται.
Διατηρεί το στρατηγικό πλεονέκτημα των κινήσεων, διαθέτει το προβάδισμα
στην λήψη των αποφάσεων και ορίζει τον ρου του παιχνιδιού, πότε
ανεβάζοντας και πότε κατεβάζοντας το επίπεδο της σύγκρουσης, την έντασή
της, διατηρώντας μονίμως στην άγνοια και την αβεβαιότητα τον εκάστοτε
αντίπαλό του. Η δράση του αντάρτη είναι ενέργεια, αντίληψη, ικανότητα,
ευελιξία, παραλλαγή, απόκρυψη. Τακτικές του είναι όσες χρειάζονται,
προκειμένου να υπάρξει το οιοδήποτε αποτέλεσμα. Νικηφόρο ή μη, διόλου
σημασία έχει. Στον αντάρτη επαφίεται η υπολογισμένη δράση και η
στρατηγική σκέψη. Στον αντίπαλό του οφείλεται η πολλαπλασιαστική
αντίδραση των κινήσεών του. Ο αντάρτης χτίζει την προσωπικότητά του στη
βάση ενός πολέμου στον οποίο φέρνει την κατάσταση στα μέτρα του. Όσα
μετρούν για ένα σώμα τακτικού στρατού, μηδαμινή αξία έχουν για τον
αντάρτη, τόσο ως μονάδα όσο και ως συμμετέχοντα σ'ένα άτακτο σύνολο. Ο
αέρας που αναπνέει είναι οξυγόνο γι'αυτόν και συγχρόνως δηλητήριο για
τον εχθρό του.
Οι ορισμοί του αντάρτη πολλοί. Ο
Γκεβάρα τον χαρακτήρισε ως τον κοινωνικό μεταρρυθμιστή με το ντουφέκι,
ως έναν 'στρατηγό του εαυτού του'. Σύμφωνα μ'αυτό τον ορισμό, ο αντάρτης
είναι συγχρόνως στρατιώτης και αξιωματικός που βρίσκεται σε αναμονή για
την ανάληψη δράσης. Ο Βιετναμέζος Βο Νγκουέν Γκιαπ, στρατάρχης στους
νικηφόρους πολέμους εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών, στο έργο του
'Λαϊκός Πόλεμος, Λαϊκός Στρατός', υποστήριζε πως το πλεονέκτημα του
αντάρτη έγκειται στον δυναμισμό, τον αιφνιδιασμό, την πρωτοβουλία, την
κινητικότητα, την άμεση λήψη αποφάσεων στις ρευστές συνθήκες. Ο αντάρτης
πλεονεκτεί στην δυνατότητα να μεταφέρει όποτε και όπου επιθυμεί το
πεδίο της σύγκρουσης. Μολονότι ο ίδιος δεν εμφανίζεται σχεδόν ποτέ στον
τόπο της 'μάχης', γνωρίζει εκ των προτέρων πως έχει ήδη νικήσει. Ο
εχθρός εξωθείται να υπερασπιστεί με φόρο αίματος ή άσκοπη σπατάλη
δυνάμεων διάφορες χρήσιμες-όπως νομίζει-γι'εκείνον θέσεις, ωστόσο από
στρατηγικής απόψεως, στην πορεία αποδεικνύονται πως είναι απολύτως
άχρηστες για τον αντάρτη. Ο αντάρτης εξαπατάει διαρκώς τον εχθρό του,
ώστε να δώσει κεντρικότητα στον ήδη 'καμένο'στόχο που του εμφανίζει ως
προπέτασμα καπνού για να τον παραπλανήσει. Ο εχθρός αποσπάται στην
προσπάθεια περισυλλογής του στον κεντρικό στόχο, ακυρώνει τελικώς τα
όποια σχέδιά του, ενώ υποχρεούται να αναπροσαρμόζει την στρατηγική του
με αποτέλεσμα να καταλήξει σε άτοπο στον σχεδιασμό του, σε παραίτηση, σε
συντριβή δίχως καν να δώσει μάχη.
Το μυστικό του ανταρτοπόλεμου
βρίσκεται στον διαρκή αντιπερισπασμό και στην διάβρωση των επικοινωνιών.
Έγκειται στην απουσία-παρουσία και το αντίστροφο, στην
απόσταση-εγγύτητα, στην αορατότητα-προφάνεια. Ο Heidegger ορίζει αυτήν
την ικανότητα μέσα απ'τα λόγια: “Πόλεμος, η αντι-παρά-θεση (το ξέφωτο),
δείχνει άλλους μεν από τους παρόντες ως θεούς, άλλους δε ως ανθρώπους,
προ-άγει άλλους μεν ως δούλους, άλλους δε ως ελεύθερους –στην προφάνεια.
Τούτο σημαίνει: το ξέφωτο που έχει διάρκεια επιτρέπει σε θεούς και
ανθρώπους να είναι παρόντες μέσα στην εκκάλυψη, έτσι ώστε κανένας απ’
αυτούς να μην είναι ποτέ σε θέση να παραμείνει συγκαλυμμένος· αλλά τούτο
όχι επειδή αυτός εννοεί κάποτε να παρατηρείται από κάποιον παρά μόνο
ήδη επειδή είναι παρών”. Ο αντάρτης είναι ο άνεμος, δηλαδή παντού και
πουθενά, βρίσκεται σε αδιάκοπη κίνηση, σκάει απ'αλλού απ'εκεί που τον
περιμένουν, επιβάλλοντας τους κανόνες του παιχνιδιού του, απαγορεύοντας
στον εχθρό να δράσει χωρίς να του δώσει την παραπλανητική διαταγή ώστε
να κινηθεί επιπόλαια, να παγιδευτεί, να παραιτηθεί. Ο αντάρτης έχει την
ικανότητα να οδηγεί τον εχθρό στην εθελούσια ήττα. Ψυχικό ανάλογο του
Jigsaw. Στοιχηματίζει 'all in'στην ήττα του αντίπαλου του. Ο αντίπαλος
του εξαναγκάζεται να τα παίξει όλα ρώσικη ρουλέτα. Η νίκη του αντάρτη.
Ένα δεινό σκακιστικό παιχνίδι μυαλού και ύστερα ένα θέρετρο πολέμου. 'Να
φαίνεσαι αδύναμος όταν είσαι δυνατός και δυνατός όταν είσαι αδύναμος',
από την 'Τέχνη του πολέμου'...
Σ'ένα τακτικό σώμα στρατού, οι
τακτικές και παράπλευρες απώλειες λογίζονται ποσοτικά. Στον
ανταρτοπόλεμο, οι απώλειες λογίζονται μονάχα ποιοτικά. Ο αντάρτης δεν
πρέπει να τεθεί εκτός μάχης.. Η προσωπικότητά του είναι πολύτιμη και
καταλυτική για την ίδια την μορφή του αγώνα. Ο αντάρτης δεν
αναπληρώνεται ως αξία από μια άλλη 'ισάξια'στην γεωμετρία της
σύγκρουσης. Ο ανταρτοπόλεμος είναι φύσει ιδιότυπος. Ο αντάρτης δεν έχει
την ψυχολογία του μάρτυρα. Δεν απεχθάνεται την ζωή, δεν την θυσιάζει
απλώς για έναν σκοπό, δεν την εναποθέτει σε ειδικούς. Γνωρίζει πως να
την διαχειριστεί βελτιωτικά, αυτοβούλως. Ο αντάρτης είναι μια
προσωπικότητα με εμπειρία στον ασύμμετρο αγώνα. Ο θάνατός του δεν μπορεί
παρά να αποτελέσει αιτία μεγάλης θλίψης που δεν απαντάται σε κανένα
τακτικό σώμα στρατού. Αν θεωρήσουμε τον θάνατό του μια πέτρα που
πετιέται στο νερό, οι ομόκεντροι κύκλοι που διαγράφονται στην βύθισή της
αποτελούν την αναπαράσταση της εκτεταμένης θλίψης εξαιτίας του.
Ο αντάρτης είναι ιδεολόγος και όχι
πολεμοκάπηλος. Επιδιώκει να μυήσει τους συμπατριώτες του στο πνεύμα του
και ως άλλος Σωκράτης με την μαιευτική μέθοδό του, επιδιώκει μέσα απ'την
δική του στάση και δράση να τους οδηγήσει στην δική τους αλήθεια, αυτή
την αλήθεια που φέρουν σπερματικά, ωστόσο δεν την γνωρίζουν εμπειρικά.
Επικοινωνεί μαζί τους μέσα από την διάδοση των καθαρών ιδεών, παρά
απ'την επίδειξη στρατιωτικής πειθαρχίας ή επιχειρησιακής δεινότητας. Ο
ανταρτοπόλεμος είναι ένα καθ'όλα επικίνδυνο, στην ουσία του, mind game. Ο
αντάρτης το δημιουργεί, ο αντάρτης μπορεί να το αναδημιουργήσει όσες
φορές χρειαστεί. Ο αντάρτης είναι απείθαρχος. Έχει καταφέρει να
πειθαρχήσει ο ίδιος στον εαυτό του, να επιβληθεί στα πάθη του. Συνεπώς, ο
ανταρτοπόλεμος είναι ατομικός πόλεμος. Το 'καβαλίκεμα της τίγρης'. Ορθά
ο Έβολα αποδίδει 'τα του Καίσαρος τω Καίσαρι'στο 'Δόγμα των Αρίων για
τον Αγώνα και την Νίκη': “Με βάση τη διαπίστωση αυτή ο μεγάλος ιερός
πόλεμος ανήκει στην πνευματική αξία. Ό μικρός ιερός πόλεμος, αντιθέτως,
είναι ο φυσικός, ο υλιστικός άγων, ή μάχη πού δίδεται μέσα στον
εξωτερικό πόλεμο. Ό μεγάλος ιερός πόλεμος είναι ο άγων τού ανδρός
εναντίον των εχθρών πού ευρίσκονται μέσα του. Περισσότερο συγκεκριμένα
είναι ο άγων τού υπερφυσικού στοιχείου του ανθρώπου εναντίον οιουδήποτε,
πού θεωρείται ενστικτώδες, που συνδέεται με πάθη, πού είναι χαώδες, στο
έλεος των δυνάμεων τής φύσεως”.
Ο αντάρτικος στρατός είναι απείθαρχος.
Είναι οργανωμένος βάσει των διαφορών, των αντιφάσεών και των
ιδιαιτεροτήτων του. Τα μέλη του δεν αναζητούν τον κοινό παρονομαστή,
αλλά το μέγιστο πολλαπλάσιο που αποδίδει θετικότητα στις ιδιαίτερες
δεξιότητες (την ποιότητα) αντί του γενικού καλού (την ποσότητα). Η ισχύς
του είναι συνάρτηση της μέγιστης αταξίας του. Ο ανταρτοπόλεμος είναι η
αντιδιαλεκτική μοντελοποίηση του πολέμου. Ο αντάρτης αρνείται οιαδήποτε
ταύτιση με τον εχθρό και ό,τι τον χαρακτηρίζει, τους κανόνες του, την
ηθική του. Ο αντάρτης επενεργεί δραστικά στον συμβολισμό του αγώνα.
Αποθεώνει τον ίδιο τον αγώνα. Ο αντάρτης ως μονάδα και ως σύνολο
συμβολίζει την άμεση προσφυγή στη δράση, οξύνοντας και άλλοτε
αμβλύνοντας τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, καταπώς το ορίζει το
σκοπούμενο αποτέλεσμα. Ο αντάρτης επιδιώκει να πείσει το λαό του για το
δίκαιο του αγώνα του, παρά να νικήσει. Όπλα του η κινητικότητα ως
προεπιλεγμένη στάση άμυνας, η διορατικότητα, η εμπειρία του αντίστοιχα
ως στάση επίθεσης. Ο ανταρτοπόλεμος, παραφράζοντας τον Κλαούζεβιτς, δεν
είναι παρά μια μονομαχία που διεξάγεται σε οποιοδήποτε έδαφος και σε
οποιαδήποτε κλίμακα. Η μικρογραφία, καταπώς διαμορφώνεται απ'τον αντάρτη
που παλεύει, αποκτά την δύναμη, ώστε να προσαρμόζει στρατηγικά την
μεγαλύτερη κλίμακα στα μέτρα της. Ο Carl Schmitt αναφέρει αμιγώς
πολιτικά στην 'Θεωρία του αντάρτη': 'Ο αντάρτης μάχεται ανορθόδοξα. Η
διαφορά όμως ανάμεσα στον συμβατικό και τον ανορθόδοξο πόλεμο εξαρτάται
από το πώς ορίζεται η έννοια του Συμβατικού...Για μια θεωρία του αντάρτη
στο σύνολο της θα πρέπει όμως να λάβει κανείς υπ’ όψη του, ότι η δύναμη
του Ανορθόδοξου καθορίζεται από τη δύναμη και τη σημασία του Συμβατικού
που ο ίδιος θέτει σε αμφισβήτηση'...
Για εμάς δεν ισχύει η κατάσταση εξαίρεσης. Θα πολεμάμε για πάντα!
