Οι μυστικές εταιρείες χωρίζονται σε κάποιες γενικές-βασικές κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία η ύπαρξη της μυστικής εταιρείας είναι γνωστή στο ευρύ κοινό, ωστόσο οι συναθροίσεις των μελών της, τα τελετουργικά και οι διαδικασίες ένταξης και μύησης είναι απόκρυφες. Τέτοιου είδους εταιρεία αποτελούν κατά κύριο λόγο οι Ελευθεροτέκτονες ή Freemasons. Στην δεύτερη κατηγορία η ύπαρξη της εταιρείας είναι γνωστή και πάλι στο ευρύ κοινό, ωστόσο όλες οι συναθροίσεις και τα πρακτικά των συζητήσεων είναι απόκρυφα. Τέτοιου είδους εταιρεία αποτελεί κατά κύριο λόγο η Λέσχη Bilderberg, μέλη της οποίας είναι και 'επιφανείς 'Ελληνες'. Στην τρίτη κατηγορία η ύπαρξη της εταιρείας είναι γνωστή στο ευρύ κοινό, ωστόσο η διαδικασία ένταξης σ'αυτήν και η διαδικασία μύησης και τι αυτή αφορά είναι απολύτως απόκρυφα. Τέτοιου είδους εταιρεία αποτελεί κατά κύριο λόγο η σατανιστική Λέσχη Hellfire. Στην τέταρτη κατηγορία η ύπαρξη της εταιρείας φημολογείται και δεν επιβεβαιώνεται ανοικτά, ωστόσο η ύπαρξη και η δραστηριότητά της στοιχειοθετείται από διάφορα γεγονότα, φαινομενικά ασύνδετα μεταξύ τους. Τέτοιου είδους εταιρεία αποτελούν κατά κύριο λόγο οι Πεφωτισμένοι ή Illuminati. Στην Ελλάδα, οι Πεφωτισμένοι ή Illuminati έχουν γίνει γνωστοί κυρίως μέσα απ'το βιβλίο 'Illuminati - Οι Πεφωτισμένοι'του Dan Brown.
Στην πέμπτη κατηγορία η ύπαρξη της εταιρείας φημολογείται ή στηρίζεται σ'αυτήν, ωστόσο η ταυτότητα των μελών είναι απόκρυφη, εν αντιθέσει με τον χαρακτήρα της εταιρείας που αφήνεται να εννοηθεί. Τέτοιου είδους εταιρεία αποτελεί κατά κύριο λόγο η 'Αδελφότητα του Οντίν'. Στην έκτη κατηγορία η ύπαρξη της εταιρείας είναι αντικείμενο αμφισβήτησης, ωστόσο οι ταυτότητες των μελών της και οι σκοποί τους είναι απολύτως απόκρυφα. Τέτοιου είδους εταιρεία αποτελεί κατά κύριο λόγο η Mafia ή αλλιώς το οργανωμένο έγκλημα. Οι άνωθεν κατηγορίες έρχονται σε αντιπαραβολή με την πολιτική πρακτική, η οποία δεν αποτελεί τίποτα άλλο από ένα 'φανερό τελετουργικό'.
Είναι γνωστό τοις πάσι, ότι η ένταξη σε μια μυστική κοινωνία είναι ταυτισμένη μ'ένα τελετουργικό μύησης. Συχνά, διεξάγεται στο σκοτάδι, εφόσον οι υποψήφιοι προς ένταξη φορούν στο πρόσωπο παρωπίδες, δεικτικό της αυστηρής υπακοής στους κανόνες της εταιρείας, ενώ λαμβάνουν χώρα όρκοι αίματος με ανθρωποθυσίες ή θυσίες ζώων. Ο χώρος της μύησης είναι διακοσμημένος με σύμβολα και αντικείμενα, όπως κρανία, μαχαίρια και ιερά κείμενα. Ο υποψήφιος υποβάλλεται σε κάποιου είδους δοκιμασία, συχνά αυτό μπορεί να είναι ένας συμβολικός θάνατος και η ανάσταση. Ο Ρουμάνος Mircea Eliade στο έργο του 'Σαμανισμός: Αρχαϊκές Τεχνικές Έκστασης'αναφέρει ότι 'οι διαδικασίες ένταξης σε μια μυστική εταιρεία θυμίζουν σαμανιστική τελετή και περιλαμβάνουν στάδιο απομόνωσης (υποδηλώνοντας το 'επέκεινα'), ένα πλαίσιο άσκησης ή εγκράτειας (όπως είναι η νηστεία), την κάλυψη του προσώπου και του σώματος του μυουμένου με έναν λευκό μανδύα, μια επώδυνη διαδικασία που περιλαμβάνει την πρόκληση που εκδηλώνεται με απόλυτη ωμότητα'.
Οι περισσότερες μυστικές εταιρείες θέτουν κάποιες ρήτρες ως απαραίτητες προύποθέσεις για την ένταξη εκάστου μέλους στις τάξεις της. Ο υποψήφιος που εισέρχεται στην εταιρεία για πρώτη φορά ως νεοφώτιστος, στη συνέχεια προχωρεί πνευματικά μέσα απ'τις τάξεις, όσο ο ίδιος συμμετέχει περισσότερο στα δρώμενα της εταιρείας. Οι τάξεις αυτές ονομάζονται 'βαθμοί'και συμβολίζουν τον βαθμό μύησης και αφοσίωσης στους σκοπούς της εταιρείας. Μερικές εταιρείες διακρίνονται από 1 ή 3 βαθμούς, ενώ άλλες από 33 βαθμούς. Ο 33ος θεωρείται ο υψηλότερος βαθμός μύησης. Ο μυούμενος καθώς αναβαθμίζεται από άποψη βαθμού στην εταιρεία, γίνεται γνώστης των τίτλων με τους οποίους προσφωνούνται τα μέλη μεταξύ τους, των χειραψιών που προσήκουν στην εκάστοτε περίσταση, των τρόπων αναγνώρισης κατά τη διάρκεια των τελετουργικών που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό της εταιρείας. Στις πλέον επικίνδυνες μυστικές εταιρείες, η διαδικασία ένταξης περιλαμβάνει την διάπραξη κάποιας απολύτως απεχθούς πράξης 'στα μάτια της κοινωνίας'απ'τον εκάστοτε υποψήφιο. Το διαπραχθέν έγκλημα λειτουργεί απομονωτικά και συγχρόνως δεσμευτικά για τον εκάστοτε υποψήφιο, εφόσον τον θέτει απευθείας υποχείριο της εταιρείας που προτίθεται να τον προφυλάσσει με την σκέπη της. Ο υποψήφιος γίνεται αλληλέγγυος με τα υπόλοιπα μέλη της εταιρείας, στο εκτός νόμου πλαίσιο, εφόσον το κοινό μυστικό τους είναι αυτό που διασφαλίζει την σιωπή απ'όλους. Το μυστικό τους αποκόπτει απ'την ανθρωπότητα, ενώ ως παρίες και απόκληροι που είναι δεν μπορούν ποτέ πια να ενταχθούν σ'αυτήν.
Για να γίνει κανείς μέλος της Mafia κι όχι απλώς μιας συμμορίας του κοινού ποινικού δικαίου, θα πρέπει πρώτα να έχει δολοφονήσει τουλάχιστον έναν άνθρωπο. Η ολοκλήρωση της ένταξης περιλαμβάνει τα εξής. Ο υποψήφιος πρέπει να τρυπήσει το δάκτυλο του, ώστε να ματώσει και να το τρίψει πάνω σ'ένα έγγραφο που του δίδεται απ'τους ανώτερους στην ιεραρχία και στο οποίο απεικονίζεται μια μορφή Αγίου. Ο υποψήφιος καίει το χαρτί αυτό και κρατάει την τέφρα στο χέρι του, ορκίζεται λέγοντας τα κάτωθι: 'Ορκίζομαι να παραμείνω πιστός στ'αδέλφια μου, ότι δεν θα τους προδώσω ποτέ, ότι θα βρίσκομαι πάντοτε στο πλευρό τους, κι αν δεν τηρήσω αυτή την υπόσχεση κι αποτύχω θα δεχτώ να καώ και να γίνω στάχτη, όπως αυτή στο χαρτί'. Αναπαράσταση αυτής της τελετής ένταξης υπάρχει στην κινηματογραφική παραγωγή 'Eastern Promises'του 2007. Η 'Aryan Brotherhood'με έδρα τις ΗΠΑ είναι μια φυλετική οργάνωση λευκών εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων, στις τάξεις της οποίας μπορεί κανείς να εισέλθει έχοντας πρότινος διαπράξει φόνους με φυλετικά κίνητρα και μπορεί να εξέλθει απ'αυτήν μονάχα με τον θάνατό του. Το σύνθημα της Aryan Brotherhood είναι 'θα χύσεις αίμα για να μπεις και αίμα για να βγεις'.
Η πλέον παράνομη ένταξη περιγράφεται απ'τον Ρωμαίο ιστορικό Σαλλούστιο που μας άφησε γραπτή παρακαταθήκη για την 'Συνωμοσία του Κατιλίνα'. Ο Γάιος Σαλλούστιος Κρίσπος (86-35 π.Χ.), φίλος και οπαδός του Ιουλίου Καίσαρα και αντίπαλος του Κικέρωνα, είχε έντονη συμμετοχή στα πολιτικά και στρατιωτικά πράγματα της εποχής του ως τη στιγμή που, όντας εξαντλημένος και απογοητευμένος, αποσύρθηκε από την ενεργό δράση και αφιερώθηκε στη συγγραφή ιστορίας. Κατά την περίοδο εκείνη όπου στη Ρώμη ήσαν ύπατοι ο Κικέρωνας και ο Γάιος Αντώνιος (63 π.Χ.) εκδηλώθηκε μια συνωμοσία με σκοπό την βίαιη κατάληψη της εξουσίας απ'τον Λεύκιο Κατιλίνα και τους οπαδούς του. Ο Κατιλίνας είχε προσπαθήσει στις εκλογές του 64 π.Χ. να κερδίσει το υπατικό αξίωμα, αλλά δεν τα κατάφερε και έτσι αποφάσισε να προχωρήσει στο σχέδιο που ετοίμαζε από χρόνια συγκεντρώνοντας γύρω του ξεπεσμένους ευγενείς και πνιγμένους στα χρέη νέους. Ο Κικέρων αποκάλυψε τη συνωμοσία και ανάγκασε τον Κατιλίνα να φύγει από τη Ρώμη. Στην ετρουσκική πόλη Pistorium δόθηκε η αποφασιστική μάχη στις αρχές του 62 π.Χ. Αυτά είναι τα λόγια του Σαλλούστιου: 'Φημολογείται ότι σε μια ομιλία του Κατιλίνα, στο πέρας της, ζήτησε απ'τους παριστάμενους συνωμότες να δώσουν έναν όρκο, προσφέροντάς τους κύπελλα που περιείχαν ανθρώπινο αίμα αναμεμειγμένο με οίνο, αφότου ήπιαν το περιεχόμενό του, αναφώνησαν μια κατάρα σε όποιον δεν θα τηρούσε σιωπή, συμφώνως προς την συνήθη πρακτική που σε τέτοιες επίσημες τελετές, ενώ έπειτα τους αποκάλυψε τις λεπτομέρειες του σχεδίου του. Αυτό, λέγεται, ότι έγινε προκειμένου να συσπειρώσει τους συνωμότες στον κοινό σκοπό, ώστε να παραμείνουν πιστοί ο ένας στον άλλο'.
Η Μασονική Στοά της Ιταλίας Propaganda Due ή P2 διατηρεί όρκο προσήλωσης μέχρι θανάτου για τους υποψήφιους προς ένταξη σ'αυτήν, αλλά και τα μέλη της. Ο ιδρυτής της, ο Licio Gelli, έχει διατάξει τα μέλη της ν'αυτομολήσουν με την χρήση τοξικής δακτυλίτιδας που χορηγείται απ'την ίδια την Στοά στα μέλη της, ώστε να μην αποκαλύψουν ποτέ σε κανέναν οποιοδήποτε μυστικό για αυτήν. Η τοξική δακτυλίτιδα προκαλεί έμφραγμα του μυοκαρδίου. Η ιατρική δακτυλίτιδα είναι ένα αντιαρρυθμικό-καρδιοτονωτικό φάρμακο, προερχόμενο απ'τα αποξηραμένα φύλλα της 'Digitalis purpurea' (απ'το digitus που σημαίνει δάκτυλο) της κοινής δακτυλίτιδας. Απαντάται, σε μικρότερες ποσότητες, στα φύλλα και άλλων φυτών όπως το ροδόδεντρο. Ελλείψει αυτοψίας, μια θανατηφόρα δόση του φαρμάκου δακτυλίτιδας είναι απολύτως δυσδιάκριτη από μια απλή καρδιακή προσβολή. Οι Ασσασίνοι, η συνωμοτική αυτή σέκτα του ισλαμικού κόσμου, ήταν ένα τάγμα, μια μυστική εταιρεία. Ήσαν Νιζαρίτες (Ισμαηλιτική σέκτα του Σιιτικού Ισλάμ). Ιδρυτής των Ασσασίνων ήταν ένας Σιίτης μισθοφόρος ονόματι Χασάν-ι–Σαμπάχ ο οποίος γεννήθηκε το 1034 στο Ιράν και το 1090 εισέβαλε μαζί με τους οπαδούς του στο οχυρό Αλαμούτ και μετά από σφαγή εξεδίωξε τον βασιλέα Νταϊλάμ.
Οι Ασσασίνοι λέγονταν και 'Τάγμα Αφοσιωμένων Επαγγελματιών Δολοφόνων'. Θεωρούνται οι πρώτοι επαγγελματίες δολοφόνοι στην ιστορία, δεδομένου ότι χρησιμοποίησαν συστηματικά και μακροχρόνια τον προσχεδιασμένο φόνο σαν πολιτικό όπλο. Ο ιδρυτής του είχε λάβει το προσωνύμιο 'ο γέρος του βουνού'. Ο Χασάν–ι–Σαμπάχ ο οποίος ήταν φανατικός Σιίτης και απογοητευμένος απ'τον υποβιβασμό των ομοθρήσκων του απ'τους Σουνίτες, ειδικότερα απ'τους Αιγύπτιους χαλίφηδες, αποφάσισε να δημιουργήσει έναν μικρό στρατό από πιστούς οπαδούς. Ήταν άνθρωπος εξαιρετικά καλλιεργημένος αλλά ταυτόχρονα αδίστακτος. Ο Χασάν–ι–Σαμπάχ υιοθέτησε τον ασύμμετρο πόλεμο. Απέρριψε τον ορθόδοξο πόλεμο και τελειοποίησε την δολοφονία ως άμεση πολιτική λύση. Σύμφωνα μ'ένα ποίημα των Ασσασίνων: 'Εξαιτίας ενός μονάχα πεζού πολεμιστή, ένας βασιλιάς μπορεί να πληγεί με τρόμο, αν και εκείνος κατέχει περισσότερους από εκατό χιλιάδες ιππείς'. Οι επίλεκτοι του 'γέρου του βουνού'ήσαν άσσοι της μεταμφίεσης, της δολιοφθοράς και της δολοφονίας. Μισθώνονταν ως δολοφόνοι των βασιλιάδων, των θρησκευτικών ηγετών και των στρατιωτικών αξιωματούχων, ενώ δρούσαν ολομόναχοι, είτε κατά ζεύγη. Συνήθως, κατάφερναν να διεισδύσουν στο εχθρικό έδαφος προκειμένου να πλήξουν τον στόχο, μεταμφιεσμένοι ως υπηρέτες.
Οι Ασσασίνοι χρησιμοποιούσαν το 'Δόγμα της Ευφυούς Απόκρυψης'. Προσποιούνταν κάτι το οποίο στην πραγματικότητα δεν ήταν. Μετερχόμενοι το ψεύδος προσέγγιζαν, δίχως να κινούν υποψίες, το υποψήφιο θύμα τους. Για παράδειγμα, οι δύο Ασσασίνοι που δολοφόνησαν τον αδιαμφισβήτητο βασιλιά της Ιερουσαλήμ Κόνραντ του Μόμφερατ, αφού βαπτίστηκαν πρώτα χριστιανοί, ώστε να καταφέρουν να τον προσεγγίσουν στην διάρκεια της προσευχής. Φημίζονται για την υπομονή που επιδείκνυαν, καθώς περίμεναν ολόκληρα χρόνια έως ότου φέρουν εις πέρας την αποστολή τους. Χτυπούσαν το θύμα τους σαν κεραυνός. Το όπλο-σφραγίδα τους ήταν το δηλητηριασμένο στιλέτο. Αφότου τα μέλη του Τάγματος ολοκλήρωναν την αποστολή τους, δεν έκαναν καμία προσπάθεια να ξεφύγουν, όπως δεν υπήρχε καμία προσπάθεια διαφυγής τους από άλλον υποστηρικτικό μηχανισμό.
Ήταν τέλειοι δολοφόνοι για τον λόγο ότι ήταν αποφασισμένοι να πεθάνουν κάθε στιγμή. Σήμερα λίγα είναι γνωστά γι'αυτό το Τάγμα. Συμφώνως προς την εσωτερική διδασκαλία του, ο Ουρανός και η Κόλαση αποτελούν ένα και το αυτό, όλες οι πράξεις είναι αδιάφορες συνεπειών, το καλό και το κακό είναι αξεχώριστα. Χριστιανικές πηγές αναφέρουν 3 βαθμούς μύησης-ένταξης στο Τάγμα. Οι εκτελεστές του Τάγματος είχαν ανέλθει στον ανώτερο βαθμό, είχαν διδαχθεί πως δεν υπάρχει πίστη, αλλά δράση. 'Τίποτα αληθινό', αλλά 'όλα επιτρέπονται', δίδαξε ο Χασάν–ι–Σαμπάχ...
...συνεχίζεται!