Η φιλοδοξία των Βρετανών να βάλουν πόδι στη Μεγαλόνησο, ανάγεται αρκετά παλιά, στην εποχή προ της σύγχρονης βρετανικής κτήσης της και συνδέεται με ευρύτερα γεωπολιτικά συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων που επιβουλεύονται τον Ελληνισμό, όσο με την αρτηριακή αποδυνάμωση της ελληνικότητας που αποτελεί μια αιώνια απειλή για την παντοδυναμία των Εβραίων στην Ανατολική Μεσόγειο, και αυτή με τη σειρά της συνδέεται με τις θρησκευτικές τους ονειρώξεις, καθώς η Μεγαλόνησος βρίσκεται γεωγραφικά απέναντι απ'την Ιερουσαλήμ. Η βρετανική κτήση απέκτησε νέο περιεχόμενο κατόπιν της απελευθερώσεως της Μεγαλονήσου απ'τον οθωμανικό ζυγό. Όταν κατέφτασε στην Κύπρο ο Sir Garnet Wolseley, συγκεκριμένα στην Λάρνακα το 1878, τον υποδέχτηκε η ελληνική αντιπροσωπεία. Επικεφαλής της ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος ο οποίος τον καλωσόρισε στην Μεγαλόνησο με τ'ακόλουθα αξέχαστα λόγια: 'Αποδεχόμαστε την αλλαγή καθεστώτος στον βαθμό που εμπιστευόμαστε τους Βρετανούς ότι θα βοηθήσουν την Κύπρο μας, όπως το ίδιο έπραξαν και εις τας Ιονίους Νήσους, ώστε να ενωθούν με την Μητέρα Ελλάδα, με την οποία άρρηκτα συνδέονται στην αδιάσπαστη αλυσίδα της κοινής εθνικής καταγωγής'.
Κατά την επίσκεψη του Βρετανού Winston Churchill, στην Μεγαλόνησο, όντας τότε Υφυπουργός Βρετανικών Αποικιών (1907), στο σχετικό υπόμνημα προς συζήτηση, τα μέλη του Νομοθετικού Συμβουλίου του εξέφρασαν τις εθνικές τους φιλοδοξίες με τα ακόλουθα λόγια: 'Ο Κυπριακός λαός έχει εκδηλώσει ανοιχτά την ένδοξη καταγωγή του και τις βαθιές εθνικές φιλοδοξίες του προς το μεγαλόψυχο Αγγλικό Έθνος από ενάρξεως της Βρετανικής Κατοχής στην Μεγαλόνησο, τόσο δια στόματος του ανώτατου εκκλησιαστικού του άρχοντος, ενώ ουδέποτε έπαψε να εκφράζει δημοσίως σε κάθε ευκαιρία που του δόθηκε στις τελετές που έλαβαν χώρα στο Κυβερνείο αλλά και δια των αντιπροσώπων του στο Νομοθετικό Συμβούλιο'.
'Εκφράζοντας τον διακαή πόθο του με υπέρτατη χαρά και ιερότητα για τελευταία φορά, όπως και ευελπιστούμε να συμβεί, οφείλουμε πάνω απ'οτιδήποτε άλλο να διακηρύξουμε πως ο Κυπριακός λαός πιστεύει ακράδαντα στην επίτευξή του ως την μοναδική ικανή και απαραίτητη προϋπόθεση της πραγματικής ευημερίας του και ως τον μοναδικό τελικό σκοπό της ιστορικής του πορείας, απ'τον οποίο κανείς άλλος στόχος και καμία άλλη εξουσία, ηθικής ή υλικής υποστάσεως, μπορούν ποτέ να τον απομακρύνουν'.
'Από πλευράς μας, δίχως αμφιβολία, προσβλέπουμε στην πραγματοποίησή αυτού του πόθου όσο το δυνατόν πιο σύντομα απ'το μεγαλόψυχο Αγγλικό Έθνος, το οποίο, όντας πιστό στην φιλελεύθερη παραδόσή του, όπως προηγουμένως έπραξε εις την περίπτωση των Ιονίων Νήσων, θα προσθέσει άλλη μια σελίδα αθανασίας στην ένδοξη ιστορία του, απολαμβάνοντας της αιώνιας ευγνωμοσύνης όχι μόνον του Κυπριακού λαού, αλλά και ολόκληρου του Ελληνισμού, επιστρέφοντας καταπώς την Μεγαλόνησο σ'εκείνους εις τους οποίους δικαιωματικώς ανήκει, τουτέστιν στην πολυαγαπημένη μας Μητέρα Ελλάδα, στην αγκάλη της οποίας και μόνον και θα απολαύσει το πολυτιμό αγαθό της Ελευθερίας στην οποία ο κάθε λαός έχει απαράγραπτο δικαίωμα, και ιδιαίτερα ο ημέτερος λαός, ο οποίος, λόγω της καταγωγής του, της γλώσσας του, της θρησκείας του και του πολιτισμού του, τον καθιστούν αναπόσπαστο μέρος της αθάνατης Ελληνικής Φυλής, η οποία γέννησε και προώθησε τον πολιτισμό και ωφέλισε τα μάλλα ολάκερη την ανθρωπότητα'.
Τα ως άνω είναι καταγεγραμμένα στην Αλληλογραφία σχετικά με την υπόθεση της Κύπρου (1908).
Η Κύπρος ανήκε παλαιότερα στην Αίγυπτο, την Περσία, την Ασσυρία, την Ρώμη, την Βενετία, την Γένοβα και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι κάτοικοι της Μεγαλονήσου, όταν το κατέκτησαν οι Αιγύπτιοι και μετέπειτα όταν το αποίκισαν οι Φοίνικες, ήταν Ιωνικής καταγωγής. Ίωνες, λόγω των μεταναστευτικών κυμάτων απ'την μητροπολιτική Ελλάδα προς το νησί της Αφροδίτης κατά τους προχριστιανικούς χρόνους. Το ελληνικό στοιχείο έχει αποδειχθεί μακράν πως είναι το ισχυρότερο και το πιο ανθεκτικό πέραν πάσης αμφιβολίας, καθώς η ελληνική γλώσσα επιβίωσε, και μαζί μ'αυτήν οι ελληνικές παραδόσεις επικράτησαν έναντι όλων των άλλων. Η Κύπρος πέρασε έπειτα από αιώνες οθωμανικού ζυγού στα χέρια της Βρετανίας, ωστόσο η Τουρκία στους μεταγενέστερους χρόνους ουδέποτε απώλεσε το μερίδιο κυριαρχίας πάνω του. Η Βρετανία ήταν αποκλεισμένη εκ των υποχρεώσεων που απέρρεαν των Συνθηκών που είχαν υπογραφεί και δεν αποτελούσαν τίποτα άλλο απ'το απαραβίαστο δικαίωμα της Οθωμανικής Πύλης να βάζει πόδι στο νησί οποτεδήποτε το επιθυμούσε ή έκρινε σκόπιμο. Ο Winston Churchill έγραφε το 1907 ότι: 'Είναι απολύτως φυσικό ο Κυπριακός λαός, όντας ελληνικής καταγωγής, να επιθυμεί την ένωσή του με την Μητέρα Ελλάδα, εκπληρώνοντας κατ'αυτό τον τρόπο τον διακαή πόθο του. Πρόκειται για τον ευγενικό εκείνο πόθο που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα πατριωτικού καθήκοντος, ίδιον γνώρισμα του Ελληνικού Έθνους. Μολονότι τρέφω απεριόριστο σεβασμό στα αισθήματα ενός λαού, ούτως οφείλει κι αυτός να επιδείξει τον ανάλογο σεβασμό στα αντίστοιχα των άλλων λαών, τολμώ να ειπώ πως οι απόψεις που εκτίθενται στον παρόντα χρόνο αποτελούν επίσημες θέσεις της Κυβερνήσεως της Αυτού Μεγαλειότητος, η οποία ευελπιστεί πως θα τύχουν του προσήκοντος σεβασμού. Απ'την άλλη μεριά, η εκπεφρασθείσα θέσις των Μουσουλμάνων της Μεγαλονήσου, ότι η βρετανική κατοχή της δεν θα πρέπει να υπονομεύσει έναν ενδεχόμενο διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ότι τα συμφέροντα της Βρετανίας που διακυβεύονται στην Ανατολή δεν θα πρέπει να θέσουν σε κίνδυνο την κυριαρχία του Σουλτάνου, συνάδει με την επίσημη θέση της Κυβερνήσεως της Αυτού Μεγαλειότητος είναι ισάξιας σημασίας, ούτως ώστε να τύχει κι αυτή με τη σειρά της του προσήκοντος σεβασμού'.
Τα ως άνω είναι καταγεγραμμένα στην Αλληλογραφία σχετικά με την υπόθεση της Κύπρου (1908).
'Η προσάρτησις της Μεγαλονήσου απ'την Μεγάλη Βρετανία στο λυκαυγές της συρράξεως με την Τουρκία (1914) προξένησε νέα γεωπολιτικά δεδομένα. Εφεξής η τύχη της υπάγεται στην Βρετανία. Το 1915 προσεφέρθη στην Ελλάδα υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η εν λόγω προσφορά δεν έτυχε αποδοχής και εγκαταλείφθηκε. Η Βρετανία παρ'όλες τις ενστάσεις της τελικώς προσεφέρθη, ώστε να εκπληρώσει, για τους όποιους λόγους τότε, τον πόθο του Κυπριακού λαού. Έκτοτε, απετέλεσε μείζον ζήτημα ότι το ¼ του συνολικού πληθυσμού της Μεγαλονήσου αποτελούνταν από Τούρκους οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί σ'αυτήν πριν από κάποιους αιώνες και επιπροσθέτως ήταν ιδιοκτήτες και καλλιεργητές μεγάλου μέρους της γης της. Πέραν αυτού ήταν πιστοί στο βρετανικό καθεστώς απ'την κατάκτηση το 1878 και ήταν ακόμα πιο δύσπιστοι στην προοπτική του να υπόκεινται στην ελληνική εποπτεία. Η τουρκική μειονότητα έχει τα δικαιώματά της και το δικαίωμα να ορίζει υπό ποίο καθεστώς τα μέλη της επιθυμούν να ζούν, ενώ έχουν επανειλημμένως διαμαρτυρηθεί απέναντι στο ενδεχόμενο να υπόκεινται διοικητικά στην ελληνική πλευρά, καθώς κάτι τέτοιο θα απέβαινε καταστροφικό γι'αυτούς. Έχουν αντισταθεί τόσο στο Νομοθετικό Συμβούλιο όσο και οπουδήποτε αλλού απέναντι σε κάθε μέτρο που τείνει κατά τη γνώμη τους, σ'ένα μακροπρόθεσμο πλάνο ή με έμμεσο τρόπο, να υποκαταστήσει την ελληνική κυριαρχία αντί της βρετανικής στην Μεγαλόνησο. Τουναντίον, η ελληνική κοινότητα ουδέποτε ηρνήθη την ειρηνική συνύπαρξή της με τους Τούρκους στον ίδιο ζωτικό χώρο, ωστόσο αφ ης στιγμής το μουσουλμανικό στοιχείο υφίσταται σε αμυδρό βαθμό επί του συνολικού πληθυσμού, ενώ υπ'αυτή την προϋπόθεση δεν θα έχουν κανένα δικαίωμα, ώστε να παρεμβαίνουν στην πολιτική βούληση της πλειοψηφίας'.
Τα ως άνω καταγράφονται στο Τηλεγράφημα των Τούρκων Προυχόντων προς τον Ύπατο Αρμοστή, με ημερομηνία 12 Απριλίου 1881.
Η πεποίθησή τους αυτή εκφράστηκε απ'τα ακόλουθα λόγια στο σχετικό υπόμνημα του Winston Churchill: 'Η αναγνώριση και η εκπλήρωση του ιστορικού εθνικού πεπρωμένου των Ελλήνων της Κύπρου, ενδέχεται να προσκρούσει, να αποβεί πραγματικότητα στην ύπαρξη των Μοχαμεντιστών, διότι πέραν πάσης αμφιβολίας, εξαιτίας της θρησκείας τους παρά συναρτήσει του όποιου φυλετικού αισθήματός τους. Ωστόσο η πληθυσμιακή σύνθεση στο νησί δεν είναι τέτοια, ώστε να επιτρέψει την αντίθεση στην ύπαρξη μιας κοινής μοίρας του κατά πλειοψηφία Ελληνικού νησιού, ούτε να επηρεάσει καθοιονδήποτε τρόπο την πολιτιστική και οικονομική πρόοδό του. Το εμπόριο, οι επιστήμες, οι τέχνες, τα γράμματα, η βιομηχανία και οιαδήποτε άλλη εργασία συνδέεται άρρηκτα με την ηθική και οικονομική βελτίωση, ουσιαστικά αποτελούν αποκλειστικό προνόμιο των Ελλήνων της Κύπρου. Για την πλειοψηφικά υπέρτερη κοινότητα των Ελλήνων της Κύπρου, θα αποτελούσε μια κατάφορη αδικία σε βάρος του αναφαίρετου δικαιώματος του εθνικού αυτοπροσδιορισμού της, αν αυτό παρεμποδίζετο από μια μικρή μειοψηφία ξένων, εξαιτίας προνομιακών εθνικών δικαιωμάτων προς εκπλήρωση της μεγάλης αποστολής της. Η μειονότητα των Μοχαμεντιστών του νησιού δεν θα πρέπει να θίγονται καθοιονδήποτε τρόπο ακολουθώντας το εθνικό πεπρωμένο της πλειονότητος των Ελλήνων, αλλά αντίθετα αυτό θα αποβεί σε καλό, το να συνυπάρξουν οι διαφορετικές απόψεις, καθότι η ελληνική φυλή έχει επιδείξει μια αξιοθαύμαστη θρησκευτική ανοχή στην πράξη, όπως το ίδιο συνέβη από απομνημονεύτων ετών στην Θεσσαλία, την Ήπειρο, την Κρήτη και οπουδήποτε αλλού αυτό απαιτήθηκε'.
Ο Mr. Chamberlain ισχυρίστηκε στην Βουλή των Κοινοτήτων το 1902 ότι οι Κύπριοι προτιμούν να υπόκεινται σε μια βαθύπλουτη ελιτ παρά σε μια πτωχή. Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο. Ο Mr. Chamberlain δεν εξέφρασε παρά με ωμό αποικιοκρατικό τρόπο το δόγμα της διακυβερνήσεως της Κύπρου δια των 'μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης'. Οι Έλληνες αντιπρόσωποι ανταπάντησαν στο σχετικό υπόμνημα, λέγοντας τα εξής: 'Αυτό το οποίο πάνω απ 'όλα όσα διατυπώθηκαν και θίγει ως επί τω πλείστον τον ελληνικό πληθυσμό της Κύπρου είναι η υπεύθυνη δήλωσή σας στο Κοινοβούλιο με την οποία η θέσις της Κύπρου απέναντι στην Ελλάδα δεν έρχεται εις οιαδήποτε συνάφειαν με την επίσημη γραμμή μας, δηλαδή ότι οι περισσότεροι εξ ημών θα προτιμούσαμε αυτή να κυβερνάται από μια πλούσια κυβέρνηση παρά από μια πτωχή'.
'O τελευταίος υπαινιγμός άγγιξε την πιο ευαίσθητη χορδή της καρδιάς των Ελλήνων Κυπρίων, οι οποίοι αισθάνθηκαν άκρως προσβεβλημένοι με την ενδότερη έννοια του όρου, καθώς η έγερση των όποιων αμφιβολιών για τις πραγματικές και τις γενικές επιδιώξεις των Ελλήνων Κυπρίων για την ένωσή τους με την Μητέρα Ελλάδα αποτελεί την μεγαλύτερη προσβολή εις βάρος τους. Όπως είναι φυσικό και επόμενο, ο ελληνικός πληθυσμός της Κύπρου έλαβε γνώση των δηλώσεών σας στην αίθουσα του βρετανικού Κοινοβουλίου και ενώθηκε εις σάρκαν μια, προκειμένου να διαμαρτυρηθεί εντόνως και να δηλώσει για χιλιοστή φορά με την παρουσία του σ'όλο τον πολιτισμένο κόσμο ότι η διακαής και άσβεστη επιθυμία του είναι να ενωθεί με την Ελλάδα, κατά τον ίδιο τρόπο, όπως άλλωστε είναι και η επιθυμία του συνόλου του αγωνιζόμενου Ελληνισμού. Θα σας παρακαλέσουμε να προσθέσετε για λογαριασμό μας και για λογαριασμό οιουδήποτε άλλου μορφωμένου Κυπρίου ότι ακούσαμε αυτό το υπονοούμενο με την την ίδια γαλήνη, όπως οιοσδήποτε άλλος ακούγοντας την δική του προσωπικότητα του όταν θίγεται από οιονδήποτε άλλον. Στηνπερίπτωση, όπου οι αρχές επιθυμούν να θέσουν σε δοκιμασία αυτή την γνήσια επιθυμία, δεν έχουν παρά να ζητήσουν την γνώμη του ελληνικού λαού της Κύπρου, ώστε θα πάρετε τόσο πολλές θετικές απαντήσεις, όσοι είναι και οι Έλληνες Κύπριοι στο νησί'.
'Αν εμπόδια που βρίσκονται πέρα από τον έλεγχό μας εμποδίζουν την προσέγγιση της ευλογημένης ημέρας της ένωσής μας, θεωρούμε, ωστόσο, ότι τα εθνικά μας συναισθήματα και οι φιλοδοξίες αξίζουν μεγαλύτερο σεβασμό από τους κυβερνήτες μας. Είναι αληθές ότι οι Κύπριοι είναι πτωχοί και ολιγάριθμοι, ωστόσο θα πρέπει να τεθεί υπ'όψιν σας ότι παρά του μικρού μεγέθους της, έχουν συμβάλει στην διάδοση του πολιτισμού στην Ευρώπη και επίσης έχει αποδειχθεί ότι έχουν επιδείξει ηρωισμό για την διατήρηση της δική τους εθνικότητα. Είναι επίσης γνωστό ότι ο Χριστιανισμός διαδόθηκε απ'την Ασία στην Ευρώπη μέσω της Κύπρου, και ότι οι Κύπριοι επί του συνόλου είναι άξιοι εκτίμησης και θαυμασμού απ'τον κόσμο για το γεγονός ότι διατήρησαν τη γλώσσα τους, την θρησκεία τους, καθώς και την εθνική συνείδησή τους, με τόσο έντονο τρόπο και έπειτα από αιώνες δουλείας και διώξεων, και οπόταν ο ζυγός της δουλείας εξαιτίας της αγγλικής κατοχής της Κύπρου χαλάρωσε, η πρώτη φράση που βγήκε από το στήθος τους ήταν η επιθυμία τους για την ένωσή τους με τη Μητέρα Ελλάδα'.
'Να γνωρίζετε ότι μόλις η τουρκική σημαία κατέβηκε και η αγγλική σημαία υψώθηκε στη θέση της, ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος, στον χαιρετισμό του προς τον Άγγλο διοικητή Wolseley, εξέφρασε την ελπίδα ότι: Η Μεγάλη Βρετανία θα βοηθήση την Κύπρον ως έπραξεν και περί των Ιονίων νήσων, να ενωθή με την Μητέρα Ελλάδα'.
Αυτά τα λόγια ειπώθηκαν για λογαριασμό του συνόλου του ελληνικού πληθυσμού της Κύπρου, μέσω των εκπροσώπων του αμέσως μετά την κατάληψη του νησιού και έκτοτε ο ίδιος πληθυσμός δεν χάνει την ευκαιρία να δηλώνει ανοιχτά ότι ούτε ο πλούτος τον θαμπώνει, αλλά ούτε και η φτώχεια της Ελλάδας τον φοβίζει, αλλά το μόνο που επιθυμεί, το μόνο όνειρό του, είναι η ένωσή του με την Ελλάδα, στο οποίο αποβλέπει το συντομότερο δυνατό απ'το μεγάλο και μεγαλόψυχο Αγγλικό Έθνος. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι οι Κύπριοι αγρότες είναι απολύτως δυστυχείς υπό την βρετανική κυριαρχία. Αντιθέτως, τα πάντα δείχνουν ότι το ακριβώς αντίθετο ισχύει. Απ'την άλλη πλευρά, είναι μάταιο ν'αρνηθούμε ότι οι μορφωμένοι Έλληνες στο νησί είναι συναισθηματικά ενθουσιώδεις όσον αφορά τις Ελληνικές φιλοδοξίες τους, ώστε να τύχουν της ανάλογης υποστηρίξεως απ'τους ομόθρησκούς τους τόσο στις πόλεις όσο και στα χωριά. Οι απόψεις των προαναφερθέντων διίστανται, καθότι εκφράζουν δυσπιστία και φόβο μαζί ως προς τα οφέλη που θα προκύψουν αν οι Βρετανοί αντικατασταθούν από μια ελληνική διοίκηση. Κάποιοι με ειλικρίνεια παραδέχονται ότι πιστεύουν ότι η υλική ευημερία του νησιού θα επηρεαστεί αρνητικά από μια ενδεχόμενη αλλαγή, αν και θεωρούν ότι τα βήματα που θα γίνουν σε ηθικό και πνευματικό επίπεδο θα υπερκαλύψουν οποιαδήποτε ζημία. Άλλοι πιο αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι το νησί δεν μπορεί ποτέ να εκπληρώσει το πεπρωμένο του υπό ξένη κυριαρχία. Ότι θα ήταν οικονομικά πολύ πιο οφέλιμο στην περίπτωση που η ελληνική γλώσσα ήταν η επίσημη γλώσσα και η κυβέρνηση αποτελούνταν από Κύπριους και με Έλληνες αξιωματούχους τοποθετημένους συμπληρωματικά σε ορισμένες απ'τις υψηλότερες θέσεις.
Οι Ριζοσπάστες Εθνικιστές πιστεύουν, σε αντίθεση με κάθε ακροδεξιά κορώνα που προσβλέπει την Λευτεριά της Κύπρου μας που είναι συνάμα ευκταία μονάχα δια της Ενώσεως με την Μεγάλη και μόνο Ελλάδα, στην αυτοδιάθεση που επιτυγχάνεται με ολομέτωπο αγώνα ενάντια στον κατακτητή, είτε αυτός έχει για σημαία του το βασιλικό στέμμα, είτε το άστρο του Δαβίδ, είτε την Ημισέλινο, είτε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ανυπέρβλητος αγώνας της ΕΟΚΑ, τα οράματα στα οποία πίστεψαν τα αμούστακα παιδιά της που πόθησαν την λευτεριά και την ένωση με την μητροπολιτική Ελλάδα δεν πέθανε, δεν θα πεθάνει ποτέ. Η 1η τ'Απρίλη είναι γιορτή, είναι μεθύσι εθνικοαπελευθερωτικού ξεκινήματος. Όσοι κι αν θαφτούν κάτω απ'το χώμα το ιερό, το ελληνικό, άλλοι τόσοι θα ξεπηδούν για να στρατευθούν στον αγώνα τον καλό...
ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗ. ΤΩΡΑ, ΑΥΡΙΟ, ΠΑΝΤΑ!
